AFET VE TÜRLERİ

İnsanlar için fiziksel, ekonomik, sosyal ve çevresel kayıplar doğuran, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen, etkilenen topluluğun yerel imkân ve kaynaklarını kullanarak baş edemeyeceği doğal, teknolojik veya insan kökenli olayların sonuçlarına afet denilmektedir.

Dünya genelindeki doğal afetler ele alınınca, 31 çeşit doğal afetin 28 tanesini meteorolojik afetlerin oluşturduğu görülür. Doğal afetlerin çeşitleri ve önem sıraları ülkeden ülkeye de değişmektedir. Örneğin, Akdeniz Bölgesinde doğal afetler kuraklık, seller, orman yangınları, heyelan, dolu fırtınaları, çığlar, donlardır. Ülkemizde ise en sık görülen meteorolojik karakterli doğal afetler dolu, sel, taşkın, don, orman yangınları, kuraklık, şiddetli yağış, şiddetli rüzgâr, yıldırım, çığ, kar ve fırtınalardır. Dünya Meteoroloji Örgütüne (WMO) göre sadece 1980’li yıllarda dünyada 700,000 kişi meteorolojik afetlerden dolayı hayatını kaybetmiştir (MMO, 1999).

DOĞAL AFETLER

Yavaş gelişen doğal afetler

  1. şiddetli soğuklar
  2. kuraklık
  3. kıtlık vb.

Ani Gelişen Doğal Afetler

  1. deprem
  2. seller, su taşkınları
  3. toprak kaymaları,
  4. kaya düşmeleri
  5. çığ
  6. fırtınalar,
  7. hortumlar
  8. volkanlar
  9. yangınlar vb.

İNSAN KAYNAKLI AFETLER

  1. nükleer, biyolojik, kimyasal kazalar
  2. taşımacılık kazaları
  3. endüstriyel kazalar
  4. aşırı kalabalıktan meydana gelen kazalar
  5. göçmenler ve yerlerinden edilenler vb.

DÜNYADA GÖZLENEN AFET TÜRLERİ

Dünyada gözlenen afet türleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.

JEOLOJİK AFETLER KLİMATİK AFETLER BİYOLOJİK AFETLER SOSYAL AFETLER TEKNOLOJİK AFETLER
Deprem Sıcak Dalgası Erozyon Yangınlar Maden Kazaları
Heyelan Soğuk Dalgası Orman Yangınları Savaşlar Biyolojik, nükleer, kimyasal silahlar ve kazalar
Kaya Düşmesi Kuraklık Salgınlar Terör saldırıları Sanayi kazaları
Volkanik Patlamalar Dolu Böcek İstilası Göçler Ulaşım kazaları
Çamur Akıntıları Hortum
Tsunami Yıldırım
Kasırga
Tayfun
Sel
Siklonlar
Tornado
Tipi
Çığ
Aşırı Kar Yağışları
Asit Yağmurları
Sis
Buzlanma
Hava Kirliliği
Orman yangınları